Alanya Serbest Muhasebeciler ve Mali Müşavirler Odası, sektör için oldukça önemi bir seminer organize ediyor. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Merkez Bankası Fed Eski Araştırma Direktörü, Dünya Gazetesi Yazarı ve Ekonomist Erkin Şahinöz, ALSMO’nun davetlisi olarak Alanya’ya geldi. Erkin Şahinöz açıklamasında ilk olarak, turizm 4.0’ın önemi ve Akdeniz ekonomisinin mevcut durumuna değindi. Şahinöz, “Türkiye ekonomisi ile turizm sektörünü kıyasladığımızda dramatik bir fark var. Şu an en iyi ilerleyen sektörümüz turizm sektörü. Gelen turist sayısı olarak baktığımız zaman hakikaten rekor kırılmış vaziyette. Yalnız tabii biz olaya biraz daha farklı bakıyoruz. Uçaktan inen ayak sayısını sayarsak evet rekor var, ama şöyle bir acı gerçek var. Turistlerin ortalama harcaması son 8-10 yıldır Türkiye'de geriliyor. Dolayısıyla da bizim artık burada nelere yatırım yapmamız lazım, nasıl farklılaşabiliriz bunu düşünmeliyiz. Turizm 4.0, perakende 4.0'ı, tarım 4.0'ı, hatta 5.0'ları konuşmaya başladığımız bir dönemde akıllı şehirler, akıllı turizm, blok zincirin kullanıldığı müşteri sadakat programlarında hakeza bu kripto paraların, coinlerin kullanıldığı, yani turizmde aslında ciddi anlamda trendlerin değiştiği bir sürecin içerisinden geçiyoruz” dedi.
“THOMAS COOK ASLINDA DÖNÜŞÜM YÖNETİMİ KRİZİDİR”
Thomas Cook’un iflasını da değerlendiren Şahinöz, “Thomas Cook aslında dönüşüm yönetimi krizidir” dedi. Ünlü ekonomist açıklamasının devamında, “Thomas Cook özelinde bunun elbette ciddi bir boşluk ve finansal yönetim krizi vardı. Ama olaya daha farklı bakmak lazım. Thomas Cook aslında dönüşüm yönetimi krizidir. Bizim bir sözümüz var o kadar hızlı bir değişim yaşanıyor ki dönüşüm hiçbir zaman bu kadar hızlı olmamıştı ve hiçbir zaman da bu kadar yavaş olmayacak, bunu unutmamamız lazım. Dolayısıyla nelere yatırım yaptığımız turizmin akıllısına yatırım yapmazsak, turistin az harcayanına mahkum kalırız. Dolayısıyla aracılığın ortadan kalktığı, insanların fabrikadan çıkarıldığı bir süreç içerisindeyiz. İnsanlar fabrikadan endüstri 4.0 ile çıkabiliyor, yerine artık akıllı olmayan robotlar değil, diğer robotlarla konuşabilen insanlarla konuşabilen kobotlar geliyor. Dolayısıyla bizim bunun turizm versiyonunu iyi düşünmemiz lazım. Özellikle acenteler için zor bir süreç olacak önümüzdeki yıllar. Ben Thomas özelinde söylemiyorum, önümüzdeki 5-10 yıllık süreci söylüyorum. Çünkü dünyada iş yapış modelleri artık aracılığı biraz daha zayıflatan ve hatta ortadan kaldıran sistemler üzerine oturmuş vaziyette. En basit örneği bir kripto para diyorsunuz, arada banka olmadan kişiden kişiye para transferi yapma imkanı veriyor. Bir blok zincir diyorsunuz ben bunu göremiyorum mesela Akdeniz Bölgesi'nde. Neden biz blok zinciri kayıt defterini, müşteri sadakat programlarını kullanmıyoruz. Bu yeni bir müşteri kazanmak, mevcut müşteriyi korumaktan çok daha pahalı. O yüzden bizim eldeki müşterimize odaklanmamız lazım. Son dönemde ciddi anlamda açılımlar yapıldı. Ama birazcık daha hızlı almamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“HARCAYAN TURİST İÇİN YAPAY ZEKA YATIRIMI YAPMALIYIZ”
Kripto paranın öneminden bahseden Şahinöz, “Kripto paralar, blok zincir, büyük veri. Bizim bir an önce dijitalleşmeye geçmemiz lazım, veriyi toplamamız lazım müşteriler hakkında bu veriye dayalı olarak bilimsel kararlar vermemiz lazım. Büyük veri dediğimiz şey bu işte. Önce dijitalleşmek gerekiyor. Biz hep şunu söylüyoruz 21 yüzyıl petrolü verilir veriyi de aynı petrol gibi buluyorsunuz, çıkarıyorsunuz, işliyorsunuz ve kullanıyorsunuz. Bunu ticari amaçlı kullanıyoruz. Mesela bankalar ne diyorlar çalışanlarına, müşterilerinizi bilin, hatta müşterinizin müşterisini bilin. Eğer biz buraya turistin çok harcayanını çekmek istiyorsak, özellikle blok zincir, yapay zeka, büyük veri alanlarında ciddi anlamda yatırım yapmamız lazım. En basit örneği Facebook. Gezegende 7 buçuk milyar insan yaşıyor. Facebook kendi kripto parasını çıkarmaya hazırlanıyor, Libra diye. İki buçuk milyar kullanıcısı var Facebook'un dünyada. Libra fiyatını bir dolara eşit diyecekler. Dolayısıyla Facebook kullanıcıları kendi aralarında ticaret yapabilecekler. Aslında bankacılığı nasıl ortadan kalktığını görüyoruz. Dolayısıyla bizim bunun turizm versiyonunu çok hızlı bir şekilde hayata geçirmemiz gerekiyor” diye konuştu.
“ARTIK SOMUT EKONOMİ ZAMANI BİTTİ”
Günümüzde her şeyin soyutlaştığı gibi ekonominin de soyutlaştığından bahseden Şahinöz, “Bizde hep eski ve vecizeleri düşkünlük var. Vecizelere inanacaksak o zaman, Türkiye fındıkta devrim yapabiliyor olması lazım dünya ihracatında. Fındığın neredeyse üçte ikisi bizim topraklarımızda çıkıyor. Bizim yıllık fındık ihracatımız 1.6 milyar dolar. Fındığı ithal eden Nutella bugün dünyada 10 milyar dolar ciro yazıyor. Türkiye'nin fındığın kendisini satarak somutunu satarak, üzerine hayal konmamış, inovasyon konmamış 1.6 milyar dolar yılda ihracattan gelir kazanabilirken, bir şirket 10 milyar dolar Nutella ile fındığın en katma değerli hali ile tüketicilere sunabiliyor. Bizim de Alanya özelinde buna odaklanmamız lazım. Muhteşem bir doğası var, elbette bunu herkes biliyor, bunu buraya gelmemiş olanı da. Ama biz burada kış döneminde neler yapabiliriz nasıl bir hikayeleştirme yapabiliriz ki Türkiye'nin mahkum kaldığı her şey dahil 100 dolar hikayesinden kurtarabiliriz onu düşünmemiz gerekiyor” dedi.